Studie naar sociale netwerken en preventie van infecties bij ouderen voortgezet in coronatijd

De kans op infecties bij ouderen beter kunnen voorspellen, dat was destijds de insteek van de SaNAE-studie. De studie belicht de rol van sociale netwerken van ouderen en hun infectiepreventiegedrag.

“In deze tijd van het coronavirus is dit heel relevant en daarom zetten we de studie nu voort”,

vertelt Lisanne Steijvers.
Zij werkt sinds september 2020 als promovendus op de afdeling Seksuele Gezondheid, Infectieziekten en Milieu (SIM) van de GGD Zuid Limburg en bij CAPHRI (Universiteit Maastricht), met Christian Hoebe en Nicole Dukers-Muijrers als promotoren. Ze studeerde Gezondheidswetenschappen in Amsterdam, liep stage bij de GGD Zuid Limburg en wijdde haar scriptie al aan de SaNAE-studie van Stephanie Brinkhues en Nicole Dukers. Die rondden dat onderzoek in 2019 af: zo berekenden ze onder andere op basis van een vragenlijst die door 5144 mensen tussen de 40 en 90 jaar werd ingevuld, hun risico op infecties. Dat viel hoog uit: 53 procent had een hoog risico op een maag-darm infectie en 75 procent een hoog risico op een luchtweginfectie.

Op basis van de uitkomsten formuleerde Stephanie Brinkhues samen met een team van infectie-experts van de GGD Zuid en Noord Limburg een serie adviezen voor mensen om infecties te voorkomen.

“Ik ben in mijn scriptie met de data van dit onderzoek aan de slag gegaan”,

zegt Lisanne Steijvers. Zo onderzocht ze in hoeverre mensen zich aan de adviezen houden. Het resultaat: 94 procent wast regelmatig handen, 55 procent gebruikt papieren zakdoekjes, 39 procent houdt afstand tot verkouden mensen en 19 procent raakt het gezicht niet aan.

“Je ziet al meteen dat hierin winst te behalen valt.”

Ook de sociale netwerken van mensen analyseerde ze voor haar scriptie. Dat leidde tot de conclusie dat in 2019 het netwerk van mensen gemiddeld bestaat uit 11 leden, waarvan de helft familie is en een derde vrienden en overig. Het contact met de meesten van hen is fysiek, dus persoonlijk; er zijn weinig netwerkleden met wie alleen telefonisch contact is.

“Nu heerst de corona pandemie en is de vraag: hoe is het infectiepreventiegedrag nu? Daarom hebben we de vragenlijst in augustus 2020 opnieuw uitgezet. Ook willen we hiermee inzicht krijgen in de impact van corona en de corona-maatregelen op de sociale netwerken van mensen. We denken dat mensen nu meer digitaal contact hebben en ook via deze weg sociale steun krijgen vanuit het netwerk. Dit gaan we onderzoeken. De vraag is hoe we deze kennis dan weer kunnen inzetten voor preventie.”

Tot slot is het de bedoeling om het onderzoek uit te breiden met meer thema’s, zoals: het zorggebruik, de relatie tussen sociale netwerken en het voorkomen van chronische ziekten en de vaccinatiebereidheid van mensen, ook wat betreft een eventueel coronavaccin.

Voor meer informatie, SaNAE-study.