“Dosering antibiotica moet meer op individu worden afgestemd”

Bij het toedienen van antibiotica moet de dosering veel meer dan nu worden afgestemd op het individu. Zo zijn factoren als leeftijd en nierfunctie van invloed op de werking van antibiotica. Dat stelt Michiel Haeseker in zijn promotie-onderzoek getiteld: Adequate antimicrobial treatment in elderly patients.

Michiel Haeseker is arts-microbioloog in opleiding op de afdeling Medische Microbiologie van het Maastricht UMC+, die nauw samenwerkt met de afdeling Seksuele Gezondheid, Infectieziekten en Milieu (SIM) van de GGD Zuid Limburg. Hij promoveerde op 10 september aan de Universiteit Maastricht. De kernvraag van zijn onderzoek luidde: als ouderen antibiotica krijgen toegediend, krijgen ze dan wel de juiste dosering?

“De belangrijkste conclusie is dat we in de toekomst veel meer naar de individuele omstandigheden van een patiënt moeten kijken voordat we antibiotica toedienen. Het gaat dan om zaken als leeftijd en nierfunctie, maar bijvoorbeeld ook of een patiënt op de Intensive Care ligt of op een andere afdeling”, vertelt Michiel Haeseker.

In het eerste deel van zijn onderzoek maakt hij duidelijk dat huisartspraktijken veel meer antibiotica kuren voorschrijven aan ouderen dan aan jongeren. Het tweede deel van het onderzoek belicht het intraveneus toedienen van antibiotica aan patiënten in het ziekenhuis.

“Daarbij hebben we ons op drie soorten antibiotica gericht en patiënten in twee groepen verdeeld: alle patiënten ouder dan 70 jaar en alle patiënten tussen de 18 en 70 jaar.” Zo werd gekeken naar de antibiotica spiegels (hoeveelheid antibiotica in het bloed) van beide groepen bij een gelijke dosering. Die bloedspiegels zijn heel belangrijk, stelt de onderzoeker. “Heb je een te lage spiegel, dan kan dat leiden tot het falen van de behandeling en/of het ontstaan van resistentie. Een te hoge spiegel kan leiden tot meer bijwerkingen.”

In het onderzoek bleek dat bij een gelijke dosering van amoxicilline de bloedspiegel van patiënten ouder dan 70 jaar goed was, maar die van jongere patiënten te laag.

Ook bij het toedienen van een gelijke dosering van de antibiotica ciprofloxacine en van vancomycine, traden verschillen in de bloedspiegels op en was een hogere of juist lagere dosering nodig. “Leeftijd en nierfunctie bleken steeds opnieuw van invloed”, zegt Michiel Haeseker. Hij benadrukt dat meer onderzoeken in die richting wijzen. “Het is duidelijk dat een meer individuele behandeling noodzakelijk is. Zover is het nog niet, maar er zijn al wel stappen in die richting gezet. Dat is belangrijk voor de patiënt: het gaat er immers om dat die geneest en zo min mogelijk last van bijwerkingen heeft.”

Voor meer informatie over het onderzoek kunt u contact opnemen met Michiel Haeseker: m.haeseker@mumc.nl