Advies aan Provincie: continueer de Sociale Agenda Limburg (SAL)

Continueer de Sociale Agenda Limburg 2025 (SAL), zo luidt het advies van de onderzoeksgroep die de staat van Limburg evalueerde. Het is volgens de onderzoekers belangrijk dat de Provincie Limburg kiest voor structurele financiering van de SAL. Ook het faciliteren van samenwerking over de domeinen heen en het verder opschalen van effectief gebleken programma’s is van wezenlijk belang, aldus de onderzoekers.

Zij gaven op 7 oktober voor Provinciale Staten een toelichting op de evaluatie. “Die evaluatie begon vier jaar geleden met een nulmeting”, vertelt Rachelle Meisters, die als promovendus is verbonden aan de vakgroep Health Services Research (HSR) van de Universiteit Maastricht. Volgens Rachelle, die de bevindingen presenteerde, reageerden Provinciale Staten positief op de adviezen. “Het belang van de SAL wordt breed gedragen; PS willen dat ook overdragen aan de opvolgers die na de komende verkiezingen aantreden. Wel was er discussie over de structurele financiering van de SAL; mogelijk wordt die in afgeslankte vorm voortgezet”, concludeert Rachelle.

Doel van de SAL is onder andere het doorbreken van gewoontes (bij burgers, professionals en organisaties) en patronen van sociale overerving (het overdragen van sociale problematiek zoals werkloosheid en schulden naar de volgende generatie). De Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Limburg, de Universiteit Maastricht en GGD Limburg-Noord onderzoeken samen hoe het ervoor staat in Limburg. De kernvraag luidt: draagt SAL bij aan een trendbreuk waarbij de sociale overerving van ongezondheid wordt doorbroken?

Vier jaar na de start van de evaluatie, concluderen de onderzoekers dat de achterstanden van Limburg in ieder geval niet erger zijn geworden, maar de trend is nog niet gebroken. De cijfers laten zien dat Limburg op veel gebieden wel trendvolgend is: waar Nederland het beter doet, doet Limburg dit ook. In de periode 2016-2020 zijn er bijvoorbeeld minder rokers in Nederland en dit is ook het geval in Limburg. De verschillen tussen Limburg en met name Zuid-Limburg en Nederland zijn nog niet kleiner geworden. Wel zijn er enkele kleine, maar belangrijke gedragsveranderingen zichtbaar. Een voorbeeld hiervan is het opstarten van zwangerschapsbegeleiding vòòr 10 weken zwangerschap. Dit is verbeterd in Limburg, en sterker verbeterd ten opzichte van de andere provincies. De stevige inzet met het programma Kansrijke Start (-9 maanden tot 2 jaar) kan hieraan hebben bijgedragen. “Wij adviseren de Provincie Limburg ook om te investeren in bewezen aanpakken, zoals Kansrijke Start, Keigezond en de Gezonde Basisschool van de Toekomst. Provinciale Staten lieten weten dat ze dit soort concrete adviezen waarderen.”

Volgens de onderzoekers is inmiddels wel sprake van een trendbreuk als het gaat om samenwerking tussen alle partijen: zij hebben elkaar gevonden en beseffen dat geen enkele partij het probleem alleen kan oplossen; samenwerking is een noodzaak en dat lukt heel goed.

Lees hier meer over de sociale agenda.